Marzymy, żeby każda część książki, każda scena powieści była perfekcyjna.
Jak napisać dobrą powieść? Każdy z nas widzi tę doskonałość inaczej. Nie sposób jej jednoznacznie określić.
Niezależnie jednak od tego, czy jest dla nas wspaniała i poruszająca lub nudna i nieciekawa wiemy czy nam się ją dobrze czytało czy była to droga przez mękę.
Nawet jeśli nie uda nam się napisać doskonałej powieści, możemy napisać powieść perfekcyjnie zbudowaną.
A to zdecydowanie lepsze niż napisanie źle skonstruowanej powieści.
Pisanie powieści to praca nad kolejnymi scenami.
Doskonalenie warsztatu to praca nad każdą sceną.
Jak utrzymać perfekcję w pisaniu. Na czym ona polega?
Żeby odpowiedzieć na to pytanie musimy zrozumieć motywację czytelników do czytania.
Czytelnik czyta twoją powieść, ponieważ pozwalasz mu doświadczać silnych emocjonalnych przeżyć. Jeżeli piszesz romans musisz stworzyć w czytelniku wrażenie, że to on sam się zakochał. Jeżeli piszesz thriller musisz go przekonać, że to on sam jest w śmiertelnym niebezpieczeństwie i ma nikłą szansę na uratowanie swojego życia ( a nawet istnienia ludzkości). Jeśli piszesz fantasy, to musisz przekonać go, że to on właśnie teraz, znajduje się w zupełnie innym , pełnym magii, wspaniałym świecie.

Jeśli nie wywołasz tych emocji w czytelniku, to przepadłeś.
Im lepiej uda ci się obudzić w czytelniku pragnienie emocjonalnych przeżyć , tym lepsza będzie twoja powieść.
Doskonałość pisania to umiejętność stworzenia pełnej gamy doświadczeń emocjonalnych.

Sceny i sekwele
Popularny amerykański nauczyciel creative writing, Dwight Swain, opisuje dwa typy scen pojawiające się w powieści. Nazywa je Sceną (z dużej litery, aby odróżnić od pojęcia sceny używanego w potocznym znaczeniu) i sekwelem.
Scena zbudowana jest według trójstopniowego modelu:

• cel
• konflikt
• katastrofa

A sekwel :

• reakcja
• dylemat
• decyzja

Ten model może wyglądać na łatwy. Może się wydawać nawet, że chce zredukować pisanie do „zaliczania” poszczególnych punktów. Nic bardziej mylnego. Był i jest wykorzystywany przez wielu pisarzy.

Budowa Sceny
Scena, jak mówiliśmy wcześniej, składa się z trzech części: celu, konfliktu i katastrofy. Wszystkie są niesłychanie ważne. Każda z nich ma zasadnicze znaczenie dla struktury Sceny.
Pierwszym krokiem przy budowaniu Sceny jest wybranie jednego bohatera, z punktu widzenia którego, będziemy opisywać daną scenę. Nazwijmy go bohaterem POV (z ang. Point Of View character).
Twoim celem jest tak pokazać POV, żeby był przekonujący. Powinieneś zrobić to bardzo wyraźnie, aby czytelnik miał wrażenie, że to on sam jest bohaterem.

Cel: cel to jest to, czego chce POV od początku sceny. Cel musi być konkretny i bardzo jasno określony. Cel czyni go aktywnym. Nie jest już osobą, która biernie czeka na rozwiązania, które ześlą mu niebiosa. Twój POV sam sięga po to czego chce, dokładnie tak, jak chciałby tego twój czytelnik. To jest oczywiste a zarazem bardzo prawdziwe. Każdy bohater, który jest bardzo zdeterminowany w dążeniu do czegoś jest interesujący. Nawet, jeśli nie jest sympatyczny, jest interesujący. To sprawia, że czytelnik może się z nim identyfikować. A oto właśnie chodzi pisarzowi.
Konflikt: konflikt jest przeszkodą dla POV na drodze do osiągnięcia celu. Musi występować w każdej scenie. Jeśli POV osiągnie cel bez przeszkód czytelnik będzie się nudził. Czytelnik chce walki. Zwycięstwo, które łatwo przychodzi nie ma żadnej wartości.
Katastrofa: katastrofa, to jest to, co uniemożliwi POV osiągnięcie celu. Kiedy scena kończy się zwycięstwem, czytelnik nie ma powodu aby przewrócić stronę. Jeśli wszystko dobrze się układa, czytelnik może iść spać. Nie! Niech się wydarzy coś okropnego! Postaw swojego bohatera nad przepaścią, a wtedy czytelnik będzie miał powód, żeby przewrócić stronę, będzie chciał wiedzieć co wydarzy się dalej.

Scena kończy się katastrofą, nie możesz jednak przejść natychmiast do nowej sceny, która znów zaczyna się od nowego celu.
Dlaczego?
Kiedy jesteś pokonany , zdruzgotany, załamany, nie możesz nagle wstać i próbować czegoś nowego. Potrzebujesz czasu, żeby przyjść do siebie.
To wynika z podstawowej wiedzy psychologicznej.
Musisz odreagować. Temu służy sekwel.

Budowa sekwelu
Sekwel składa się z trzech części: reakcji, dylematu i decyzji.
I znowu każda z nich jest niezbędna do napisania dobrego sekwelu.

Reakcja: reakcja to emocjonalne następstwo katastrofy. Kiedy zdarza się coś okropnego, przez chwilę jesteś oszołomiony, pozbawiony równowagi. Nie możesz sobie poradzić. Dlatego pozwól swojemu bohaterowi zareagować adekwatnie do katastrofy. Pozwól mu cierpieć. Daj czytelnikowi szansę cierpieć razem z POV. Musisz pokazać przejście.. To nie jest czas na akcję. To jest czas na odreagowanie. Czas na łzy. Ale oczywiście nie możesz pozostać w bólu na zawsze. W prawdziwym życiu, jeżeli ludzie tak robią - tracą przyjaciół. W powieści- stracisz czytelników. W końcu twój bohater musi się otrząsnąć, zapanować nad sytuacją. Ocenić straty i poszukać rozwiązań. Problem pojawia się kiedy nie ma żadnych...
Dylemat: jeżeli twoja katastrofa była prawdziwą katastrofą, nie ma żadnego dobrego wyboru. Twój bohater ma prawdziwy dylemat. To daje czytelnikowi możliwość zastanowienia się nad dostępnymi opcjami. Czytelnik musi być ciekawy co może się dalej wydarzyć. Niech twój POV trochę popracuje. Pozwól mu wybierać, odrzucać..... w końcu daj mu znaleźć najmniej złe ze wszystkich możliwych rozwiązań
Decyzja: decyzja to dokonanie wyboru spośród kilku możliwości. Podjęcie decyzji pozwala bohaterowi ponownie działać. Ludzie, którzy nigdy nie podejmują decyzji są nudni, mało interesujący, nieciekawi. Zawsze czekają, aż ktoś zdecyduje za nich. Nikt nie chce czytać o takich ludziach, nikt nie chce się z nimi identyfikować. Dlatego stwórz bohatera będącego postacią zdecydowaną i podejmującą odważne decyzje. Wzbudzisz szacunek u czytelnika i będzie musiał przewrócić stronę, aby śledzić dalsze poczynania bohatera. Bo on ma już teraz nowy cel, wymuszający nową Scenę.

Teraz znasz całe koło. Przechodzisz od Sceny do sekwelu i z powrotem do nowej Sceny i nowego celu. To jest powód, dla którego wzór Scena – sekwel jest tak mocny.
Scena w sposób naturalny prowadzi do sekwelu, który równie naturalnie prowadzi do nowej Sceny. I tak na przemian. W pewnym punkcie zakończysz cykl. Pozwolisz swojemu bohaterowi podjąć ostateczną decyzję, która doprowadzi do ostatecznego zwycięstwa lub porażki.

B.Ż